«Գալուստ Կիւլպէնկեան» հիմնարկութեան Հայկական Համայնքներու բաժանմունքը տեղեկատուական արհեստագիտութեան եւ հայերէնի վերաբերեալ առաջարկներ ներկայացնելու հրապարակային կոչ մը արձակած էր 2016ին։ Այս կոչին յատուկն նպատակն էր ֆինանսաւորել երեք տեսակի ծրագիրներ. ա) Արեւմտահայերէնի ելեկտրոնային ազգային ժողովածոյի (Western Armenian National Corpus, WANC) եւ հայերէնի ուղղագրական հանընդհանուր ստուգիչի ստեղծումը, բ) Զանազան թուային ու միջգործօն (interactive) դաստիարակչական ծրագիրներու զարգացումը՝  յատկապէս սփիւռքեան ծիրին մէջ, եւ գ) Արեւմտահայերէն ու արեւելահայերէն առցանց գրական արտադրութեան քաջալերումը։

Տասներեք հաստատութիւններ ներկայացուցին 17 ծրագիրներ։ Այս առաջարկները քննուեցան մասնագիտական յանձնախումբի մը կողմէ, որ բաղկացած էր Հայկական Համայնքներու բաժանմունքի երեք անդամներէ եւ Լիզպոնի “Instituto Superior Técnico”-ի երկու փորձագէտներէ։ Ներկայացուած ծրագիրները ենթարկուեցան բազմակողմանի գնահատումի (արհեստագիտութիւն, բովանդակութիւն, պիւտճէ եւ մարդկային ներդրում)։

Առաջարկներուն բարձր որակը ընտրութեան պահանջկոտ գործընթացի մը պատճառ դարձաւ։ Մասնագիտական յանձնախումբը ստիպուած էր կարգ մը դժուար որոշումներու յանգիլ։ Դժբախտաբար, միայն ծրագիրներու փոքր թիւ մը կարելի էր ֆինանսաւորել։ Հայկական Համայնքներու բաժանմունքը շնորհակալութիւն կը յայտնէ բոլոր անհատներուն ու կազմակերպութիւններուն, որոնք առաջարկներ ներկայացուցած էին։

Ստորեւ կը ներկայացնենք մասնագիտական յանձնախումբին կողմէ ընտրուած այն չորս նախաձեռնութիւնները, որոնք Հայկական Համայնքներու բաժանմունքի նիւթական աջակցութեան արժանացած են.

ա) Ուղղագրական ստուգիչ եւ արեւմտահայերէնի բնագրային առցանց ժողովածոյ։ Աջակցութիւն կը տրուի հայերէնի համընդհանուր ուղղագրիչ ծրագրի մը՝ թէ՛ արեւմտահայերէն եւ թէ՛ արեւելահայերէն, որ կիրարկելի կ՚ըլլայ համակարգչային բոլոր գլխաւոր ծրագիրներուն եւ հեռաձայնային յաւելուածներուն (app) համար։ Միաժամանակ, արեւմտահայերէն բնագիրներու ելեկտրոնային  ժողովածոյ մը պիտի կազմուի՝ նման  օտարալեզու նորագոյն օրինակներուն վրայ հիմնուած։ Ծրագիրը միասնաբար ներկայացուած է HySpell-ի եւ Nayiri.com-ի կողմէ։

բ) «Բառաստան» (parastan.fr)։ Այս անվճար առցանց ու երկլեզու իմաստաբանական բառարանը (ֆրանսերէն-արեւմտահայերէն) պատրաստուած է այժմէական բառագիտական համապարփակ տեղեկութիւններ հայթայթելու համար։ Աջակցութիւն կը տրուի ներմուծելու համար յաւելեալ բառեր ու արտայայտութիւններ, ձեւաբանական գործիք մը, ու բառապաշարը զտելու հնարաւորութիւնը ըստ լեզուական մակարդակի: Ծրագիրը ներկայացուցած է Ֆրանսայի Արեւելեան Լեզուներու եւ Քաղաքակրթութիւններու Ազգային Հիմնարկին (INALCO) կողմէ։

գ) Calfa.fr։ Այս անվճար առցանց ու թուային հայկական հարթակը կեդրոնացած է գրաբարի վրայ։ Աջակցութիւն կը տրուի բառային տուեալներու շտեմարանը ճոխացնելու, նոր յատկանիշեր ստեղծելու (օրինակ՝ թարգմանութեան ինքնաշխատ ծրագիր մը) եւ, գլխաւորաբար, հայկական ձեռագիրներու մասնագիտացած բառընթերցիչ մը (OCR) զարգացնելու համար։ Ծրագիրը ներկայացուած է Շահան Վիտալ-Կորէնի կողմէ (Association pour l’Arménien Classique)։

դ) «Երիտասարդ Մաշտոցի ծրագիր» (“Young Mash project”)։ Այս պատկերավէպը (graphic novel) պիտի գրուի աշխարհասփիւռ հայ երիտասարդներու ներդրումով։ Աջակցութիւն կը տրուի առցանց շարունակելի ու մասնակցային պատկերավէպի մը ստեղծումին ու հրատարակութեան, որ պիտի պատմէ Մեսրոպ Մաշտոցի երիտասարդութեան արկածները։ Ծրագիրը ներկայացուցած է «Թումօ» ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնին կողմէ  (Tumo Center for Creative Technologies)։

Այս ծրագիրներուն գործադրութիւնը սկսաւ 2016ի վերջաւորութեան։ Տեղեկատուական արհեստագիտութեան սոյն նախաձեռնութիւնները կու գան աւելնալու լեզուի ու արհեստագիտութեան հետ կապուած միւս ծրագիրներուն, որոնք վերջին տարիներուն Հայկական Համայնքներու բաժանմունքին աջակցութեան արժանացած են։