Հայաստանի մէջ իմացական կարիքները Հայկական Համայնքներու Բաժանմունքին համար կը հանդիսանան աշխատանքի կարեւոր ոլորտ: Բաժանմունքը կը կեդրոնանայ երկրին, եւ աւելի լայն առումով աշխարհասփիւռ հայութեան համար առաջնահերթ կարեւորութիւն ունեցող ընթացիկ խնդիրներու վերաբերող հետազօտութիւններու եւ քննական ​​յանձնառութեան ամրապնդումին վրայ: Բաժանմունքը կ’աջակցի քաղաքականութեան մշակումին ուղղուած հետազօտական ​​ծրագիրներու, կը տրամադրէ էական աջակցութիւն հետազօտական ​​կեդրոններու եւ նպաստ կը յատկացնէ կարեւոր միջազգային հրատարակութիւններու հայերէն թարգմանութեան եւ անոնց տարածման:

Լուրջ, հաւասարակշռուած եւ իրողութիւններու վրայ հիմնուած հետազօտութիւնները, ինչպէս նաեւ հայերէն թարգմանութիւններու միջոցով միջազգային կարեւոր բնագիրներու առկայութիւնը կը հանգի հիմնական ազգային խնդիրներու լուծման, քննական ​​մօտեցումներու ընդլայնման եւ քաղաքականութեան մշակումի ամուր հիմքերու պատրաստման:

Քննական ​​մտածողութիւնը եւ իմացական ստեղծարարութիւնը, յատկապէս հասարակական գիտութիւններու բնագաւառին մէջ, հարկ է որ բարգաւաճի Հայաստանի, ինչպէս նաեւ Սփիւռքի մէջ: Այս զարգացումը տեղի պէտք է ունենայ նաեւ հայերէն լեզուով։

Այս հիմնասիւնին տակ նախագիծերը կրնան ներառել, բայց չեն սահմանափակուիր հետեւեալներով.

1. Հայաստանին եւ հայկական նիւթերու առնչուող ժամանակակից գիտահետազօտական ​​նախագիծեր եւ հրատարակութիւններ (տպագիր եւ ելեկտրոնային) եւ անոնց շրջանառութիւնը:
2. Տարբեր լեզուներով կարեւոր աշխատութիւններու թարգմանութիւնն ու տարածումը, որոնք մինչ օրս հասանելի չեն հայերէնով:
3. Միջոցառումներ եւ նախաձեռնութիւններ, ներառեալ խորհրդաժողովներ, խտացուած դասախօսութիւններ, դասընթացքներ եւ ամառնային դպրոցներ, ինչպէս նաեւ այլ համապատասխան կրթական ձեռնարկներ, որոնք կը շեշտեն քննական ​​մտածողութիւնը եւ նորարարութիւնը, յատկապէս, եթէ անոնք ներգրաւեն երիտասարդներ որպէս գործունեայ մասնակիցներ, յստակօրէն առնչուելով քաղաքականութեան մշակման հետ:
4.  Այլ նախագիծեր, որոնք կը խթանեն քննական ​​մտածողութիւնն ու հետազօտութիւնները ընթացիկ խնդիրներու հետ առնչուած, պարփակելով ռազմավարական կարեւոր նախաձեռնութիւններ Հայաստանի զարգացման համար, ինչպէս նաեւ աջակցութիւն հաստատութիւններու որոնք այս ուղղութեամբ կը գործեն:

Որակեալ գիտական հետազօտութիւնները եւ քննական ​​մտածողութեան գերազանցութիւնը հիմնաքարն են ամուր քաղաքականութեան մշակման: Առանց անոնց, սխալ ըմբռնողութիւններ կ’առաջանան, եւ անհատներ, ինչպէս նաեւ ընկերութիւններ, սխալ որոշումներ կը կայացնեն: Բաժանմունքի 2023-27 թուականներու ռազմավարական ծրագիրի այս հենասիւնը յառաջացաւ վերջին տարիներու աղետալի իրադարձութիւններէն ետք: