Գալուստ Կիւլպէնկեան Հիմնարկութեան Հայկական Համայնքներու Բաժանմունքի տնօրէն՝ Ռազմիկ Փանոսեան եւ Օգնական Տնօրէն՝ Շողեր Մարկոսեան աշխատանքային այց ունեցան Հայաստան, 23-էն 29 նոյեմբեր 2023-ին։ Այցը նուիրուած էր «Գալուստ Կիւլպէնկեան թարգմանական մատենաշար» նախագիծին։ Երեւանի մէջ տեղի ունեցան երեք հանրային միջոցառումներ՝ ներկայացնելու ծրագիրին առաջին փուլին ձեռքբերումները եւ յայտարարելու անոր երկրորդ փուլի մեկնարկը։

Առաջին միջոցառումը աշխատանքային հանդիպում մըն էր թարգմանիչներու, խմբագիրներու եւ խորհրդատուական յանձնախումբի անդամներու հետ: Երկրորդ միջոցառումը նախագիծին վերաբերեալ ակադեմիական քննարկում մըն էր Երեւանի պետական համալսարանին մէջ, իսկ երրորդը՝ հանրային քննարկում մը, որուն ընթացքին անդրադարձ եղաւ տարբեր նիւթերու, ներառեալ՝ «փիլիսոփայական միտքը հայերէնով», «թարգմանական աւանդոյթները» եւ «թարգմանութեան ազդեցութիւնը որպէս դիմադրութեան եւ առաջընթացի միջոց»:

Նոյեմբեր 28-ին տեղի ունեցած հանրային միջոցառումին ընթացքին յայտարարուեցան նաեւ թարգմանելի նոր գիրքերուն վերնագիրները.

1. Benedict Anderson, Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism
2. John Rawls, A Theory of Justice
3. Gayatri Chakravorty Spivak, A Critique of Postcolonial Reason: Toward a History of the Vanishing Present
4. Lawrence Venuti, The Translator’s Invisibility: A History of Translation
5. Jacques Le Goff, La Civilisation de l’Occident Médiéval
6. Ludwig Wittgenstein, Logisch-Philosophische Abhandlung / Philosophische Untersuchungen
7. Carlo Ginzburg, The Cheese and the Worms
8. William James, Pragmatism
9. Terry Eagleton, Marxism and Literary Criticism
10. Edgar wind, Art and Anarchy.

Փակ աշխատանքային ժողով

Նոյեմբեր 25-ին Երեւանի «Ժամանակակից արվեստի ինստիտուտ»-ին մէջ Հայկական Համայնքներու Բաժանմունքը եւ «ԱՐԻ գրականության հիմնադրամ»-ը համատեղ կազմակերպած էին փակ աշխատաժողով մը։ Հանդիպումին նպատակն էր թարգմանիչներու, խմբագիրներու, խորհրդատուական յանձնախումբի անդամներու եւ նախագիծը համակարգողներուն հետ քննարկել գրեթէ իր աւարտին հասնող առաջին փուլը: Հոն մանրամասն քննարկուեցան մինչ օրս յառաջացած մարտահրաւէրները, աշխատանքի դրական կողմերը, ինչպէս նաեւ թարգմանութեան յատուկ խնդիրներ:

Աշխատանքային հանդիպումի քննարկումները ներառեցին երեք հիմնական ուղղութիւններ՝ թարգմանութեան գործընթացը, բովանդակութիւնը եւ վարչական բաղադրիչը։

Նախագիծի առաջին փուլին ընտրուած գրքերն էին.

1. Ալան Բադիու, «Դարը» 2. Անտոնիո Գրամշի, «Բանտային տետրեր» 3. Ժան-Ֆրանսուա Լիոտար, «Հետարդիական կացություն» 4. Հաննա Արենդթ, «Ամբողջատիրության ակունքները» 5. Միշել Ֆուկո, «Գիտելիքի հնագիտությունը» 6. Յուրգեն Հաբերմաս, «Հանրայնության կառուցվածքային փոփոխությունը» 7. Ջորջօ Ագամբէն, «Մնացորդք Աւշուիցի: Արխիւը եւ վկան» 8. Ջուդիթ Բաթլեր, Էռնեստո Լակլաու, Սլավոյ Ժիժեկ, «Դիպվածականություն, գերիշխանություն, միեղինություն. ժամանակակից երկխոսություններ ձախից» (վերնագիրի աշխատանքային թարգմանութիւն) 9. Սիմոն դը Բովուար, «Երկրորդ սեռը» 10. Եդուարդ Սայիդ, «Արեւելաբանութիւն»։

Վերոնշեալներէն արդէն հրատարակուած են վեց գործեր, ինչպէս նաեւ Լիոտարի մեկնաբանութիւններու օժանդակ հատորը։ Երեք յաւելեալ հատորներ լոյս պիտի տեսնեն 2024 թուականին, իսկ մէկ գործ հետաձգուած է անորոշ ժամանակով։

Քննարկում Երեւանի պետական համալսարանին մէջ

Նոյեմբեր 28-ին Երեւանի պետական համալսարանին (ԵՊՀ) մէջ տեղի ունեցաւ մինչ օրս թարգմանուած գիրքերուն մասին ակադեմական քննարկում մը: Զրոյցը վարողն էր «ԵՊՀ Սոցիալական փիլիսոփայության, բարոյագիտության և գեղագիտության ամբիոն»-ի դասախօս Նաիրա Մկրտչյանը։ Բանախօսներն էին Ռազմիկ Փանոսեանը, Նազարեթ Կարոյանը՝ արուեստաբան, համադրող եւ «Ժամանակակից արվեստի ինստիտուտ»-ի տնօրէն, Հարություն Վերմիշյանը՝ «ԵՊՀ Սոցիոլոգիայի տեսության և պատմության ամբիոն»-ի վարիչ, ինչպէս նաեւ Եզնիկ Միրզոյանը՝ «ԵՊՀ Սարգիս եւ Մարի Իզմիրլյան գրադարան»-ի տնօրէն:

Քննարկումին նպատակն էր թարգմանական մատենաշարը ներկայացնել համալսարանական հանրութեան, քննարկել թարգմանուած գրքերուն բուհերու մէջ շրջանառութեան կարեւորութիւնը եւ շեշտել մարդկային ուսմանց եւ հասարակական գիտութիւններու արդի համաշխարհային գրականութիւնը հայերէն լեզուով մատուցելու անհրաժեշտութիւնը։  Քննարկումի ընթացքին անդրադարձ եղաւ նաեւ թարգմանութիւններու կարեւորութեան, որպէս լեզուն համաշխարհային մտածողութեան հետ առնչելի եւ յարիր դարձնելու միջոց:

Քննարկումին ամբողջական տեսանիւթը հասանելի է հետեւեալ յղումով՝

Դիտել տեսանիւթը

 

20-րդ դարու միտքը հայերէնով

Նոյեմբեր 29-ին «ՀայԱրտ» մշակութային կեդրոնին մէջ տեղի ունեցաւ՝ «20-րդ դարու միտքը հայերէն թարգմանութեամբ» խորագիրով հանրային քննարկումը։

Բանախօսներն էին Ռազմիկ Փանոսեան, Միքայել Հովհաննիսյան՝ «ԵՊՀ զարգացման և նորարարությունների գծով պրոռեկտոր», Վարդան Ազատյան՝ արուեստի պատմաբան, տեսաբան եւ փիլիսոփայական գրականութեան թարգմանիչ, «Հայաստանի գեղարվեստի պետական ակադեմիա»-ի արուեստի պատմութեան եւ տեսութեան դասախօս, «Հովհաննիսյան ինստիտուտ»-ի համահիմնադիր եւ նախագահ, Նազենի Ղարիբյան՝ արուեստաբան, հրապարակախօս, թարգմանիչ. եւ Ասպետ Քոչիկեան՝ քաղաքագէտ, PSIA ծրագիրի ժամանակաւոր նախագահ, Հայաստանի Ամերիկեան Համալսարանի դասախօս:

Ռազմիկ Փանոսեան նախ ներկայացուց Թարգմանական մատենաշարը եւ համառօտ ներկայացուց Գալուստ Կիւլպէնկեան Հիմնարկութեան գործունէութիւնը։ Քննարկումի ընթացքին անդրադարձ եղաւ 20-րդ դարու մարտահրաւէրներուն եւ թէ ինչպէս վերջին տասնամեակներուն համաշխարհային տեսութիւնները զարգացած են՝ զանոնք բացատրելու համար: Թարգմանութեան արարքն ինքնին վերլուծուեցաւ այս պրիսմակէն։ Քննարկուեցան գիրքերու կարեւորութիւնը միջգիտակարգային տեսանկիւնէն, ինչպէս նաեւ բուհական ուսումնական ծրագիրներու մէջ նման գիրքեր ներառելու հնարաւորութիւնը, խթանելու քննական մտածողութիւնը թէ՛ ակադեմական, թէ՛ ալ աւելի լայն պարունակի մէջ:

Քննարկումը վարեց «ԱՐԻ գրականության հիմնադրամ»-ի տնօրէն եւ «Գալուստ Կիւլպէնկեան թարգմանական մատենաշար»-ի ծրագիրի հայաստանեան համակարգող Արևիկ Աշխարոյանը։ Քննարկումին յաջորդեց հարց եւ պատասխանի բաժինը:

Քննարկումին ամբողջական տեսանիւթը հասանելի է հետեւեալ յղումով՝

դիտել տեսանիւթը